English | Tiếng Việt

Năm 1700, nhà Hán từ Trung Quốc xâm lược Đài Loan khai thác lưu huỳnh ở quanh núi Yangmingshan, Đài Bắc, Đài Loan để sản xuất thuốc súng trong cuộc chiến với Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. Cuộc xâm lược này, người Hán đã chiếm lãnh thổ và đồng hoá người Ketagalan – những người bản địa Đài Loan cư trú lâu đời quanh dãy núi này. Hiện nay ở quận Beitou thuộc thành phố Đài Bắc có Trung tâm Văn hóa Ketagalan, một trung tâm văn hóa về lưu trữ lịch sử của người Ketagalan. Theo thống kê (không chính thức), bộ tộc này chỉ còn tồn tại một cộng đồng nhỏ với 20 hộ gia đình, ngôn ngữ của họ hiện đã biến mất.

Năm 2015, với cảm hứng từ màu lưu huỳnh trên miệng núi lửa của Vườn quốc gia Yangmingshan, Đài Loan. Tôi đã thực hiện một chuỗi trình diễn với đoàn người mặc trang phục cổ màu vàng, với công việc quét dọn thu thập bụi khoáng trên miệng núi lửa ở Vườn quốc gia Yangmingshan, Đài Bắc, Đài Loan. Trình diễn quét dọn diễn ra như một nghi lễ hư cấu thu thập bụi làm mờ lịch sử, (sweeping, collecting crystals as historical dust), hành động như một nỗ lực tìm kiếm sáng tỏ hơn câu chuyện lịch sử này.

Nhờ thí nghiệm đó, với việc tìm biết những nguyên nhân biến mất cộng đồng Ketagalan, Long chiêm nghiệm về 1.000 năm thống trị của Trung Quốc tại Việt Nam – quê hương của anh. Long muốn trả lời những câu hỏi: Về sự tồn tại của một cộng đồng, những gì là bản sắc và cách thức một cộng đồng sinh tồn và phát triển trong thế giới đương đại là gì?

Trăm năm trước nối dài nghìn năm sau
Phân minh khuất sau núi cao
Hoàng hôn tận, đêm trăng náu, chưa rỏ
Người đi tìm quê hương
Nom cô độc như chim vạc ủ rũ dưới suối, đói thức ăn, đói sự biết rỏ tường tận.
Lên Yangmingshan nhìn sương phủ núi
Hoài niệm, ngẫm thực tại, vọng tưởng

Lặng yên ru mình, ru không gian, thời gian
Dòng sông xanh sâu chảy mãi vào hồ xanh sâu, không quay lại
Bức tường cao vợi trăm năm sau, nghìn năm, mãi mãi về sau, càng xanh xanh cao vợi khuất mờ hàng ngàn năm
Vĩnh viễn là trôi mòn, kí ức được chôn dấu
Ngoài kia sông chảy mây bay hằng thời khắc
Lịch sử vẫn chỉ là đẹp hư tưởng.

Hôm nay lên núi quét dọn
Lớp bao bọc của núi sau ngày mưa ủ đồi núi, sau lớp thời gian hằng trăm năm đã qua
Mang chổi về nhà.
Mang rác đóng gói về nhà cất trữ.

(*) Tựa đề được gợi hứng từ tên một tác phẩm nghệ thuật tôi đã nghe thời gian trước, tạm thời chưa tìm được để đưa vào phần chú thích

LỜI CẢM ƠN ĐẶC BIỆT ĐẾN:
Bamboo Curtain Studio Team và Sàn Art Team
Talking Partner: Angela Yawen Hsiao
Assistant: Honey Nguyen, Xena Huang, Hanh Xing
Photographer: 黃裕順
Artists: ChienPang Chou (A Pang), Tor Palm, Joanna Chak, Atuko (Akkorin Na)